Բանաստեղծություններ

Ու եթե հարցնես կտակասերին,
Ճարպոտ կժպտա ու կհռհռա,
Թե աքաղաղը
Զուրկ է ձեռքերից լոկ ա՛յն պատճառով,
Որ հավն էլ չունի իրան ու հագուստ:
Իսկ ես (ի՜նչ կատակ)... տնքոցով մի բութ
Ասում եմ, ինչպես պաղատում են գութ.
-Առե՛ք ձեռքերըս, խնդրեմ, կտրեցե՛ք,
Որովհետև ես, ահա՛, տնկած եմ
Պարտականության ու սիրո միջև՝
Ուղեփակոցի գերանի նման,
Եվ որովհետև ես այսուհետև
Կարի՜ք չունեմ իմ այս ձեռքերի,
Եթե նա՛ չկա,
Ում մի ժամանակ «իմս» էի ասում,
Եվ ասում այնպե՛ս,
Որ բուդդայական պպզած գորտերը
Առվի եզերքին
Պլշած աչքերով ինձ էին նայում
Եվ, հավանաբար, ջանք էին անում միտը պահելու
Կարճ, բայց և կրակված այդ բառը («ի՜մըս»)...

Հիմա դու իմն ես, որքան որ իմն է... Մադագասկարը,
Հիմա դու իմն ես,
Որքանով իմն է... Հաբեշստանի արքայադուստրը,
Որովհետև ե՛ս,
Ես ի՜նքս եմ տնկված պարտականության ու սիրո միջև՝
Ուղեփակոցի գերանի նման...
Այսպես չե՜ն սիրում:
Այսպես...մեռնում են մի դանդաղությամբ,
Որով փետում են հին նավակները ծովախորշերո

Ձմեռային նվազ արեգակը կրկին
Շողն իր դարձըրել է ճոպանուղի մի շեղ,
Որով ճամփորդում է անվախ փոշին միայն
Վաղո՜ւց չմաքըրված իմ սենյակում:

Ցավի պտտահողմից կյանքիս ամբողջ փոշին
Բարձրացել է տեղից ու աչքերըս խցել,
Եվ իմ արցունքները դրանցից են գուցե...

Ու վերստին ես ինձ դուրս եմ գցում փողոց:

Քաղաքային նեղլիկ ամեն պատշգամբում,
Ինչպես նորատեսակ տապկոցի մեջ,
Ձյունն է հիմա եռում մարմա՜նդ-մարմա՜նդ՝
Արձակելով բարակ գոլ գոլորշի:
Իսկ շեղ կտուրներից ու քիվերից, հանկարծ,
Ձյան կույտեր են երբեմն այնպես փռվում գետին,
Ասես հարբա՜ծ լինեն՝
Արեգակի՛ց հարբած...

Ես աչքերիս խորքում կասկածներս եմ ճմռում
Իմ բարեկամ ձեռքի պարզ օգնությամբ,
Ու բութ կոշկաքթով կտրատում եմ կրկին
Խուճուճ հանգույցները փողոցների:

Հավատ չընծայելով իր իսկ խոսքին ճոռում՝
Կեղծ-դասական մի հողմ հավակջ՜ց է ճառում,
Խոսում սրբությունի՜ց,
Հավերժական սիրու՜ց:

Իսկ ես... իսկ ես, կարծես երազի մեջ,
Ինձ զգում եմ ինչ-որ վանքի գավթում՝
լեցուն խեղվածներով ու մուրացողներով,
Եվ չմեկնած ձեռքիս ափում դատարկ
Եթե մինչև անգամ տասնոց դնեն,
Ես – փորձե՜լ եմ արդեն – չե՛մ գոհանա.
Ես քո կոպեկների՜ կարիքն ունեմ:

Բայց ես աշխարհ չեկա, որ «գթացե՜ք» նվամ,
Ես ծնվել եմ, որ գութ ու բարություն ցրեմ...

Եվ ինքնասեր-հպարտ ջղե՞րս են ցնցում,
Թե՞ քամին է սարսում ամեն վայրկյան՝
Էլեկտրական ուրույն հոսանքի պես:

Մութը սոսնձվում է հոգուս և աչքերիս:

Լարի վրա թառած ագռավը սև
Հանկարծ – ինձ տեսնելո՞ւց – ճչում է խռպաձայն,
Դեմքս, հավանաբար, ահավոր է սաստիկ:
Ու խենթ նայելով ինձ՝
Շունն էլ է գռմռում,
Քաղաքայի՜ն շունը, որ չի հիշում նույնիսկ,
Թե մինչև դա մեկ էլ ե՞րբ է հաչել:

Ու երբ տուն եմ մտնում ու հայելուն նայում,
Հասկանում եմ շա՛նն էլ, ագռավի՛ն էլ.
Քո երեկվա սերն է լուսավորում դեռ ինձ,
Բայց և մեր բաժանման շուքն է ընկել վրաս,
Եվ զգում եմ ես ինձ ա՛յն վիճակում ծանըր,
Որ և պատահում է արեգակին նույնիսկ
Եվ (քանի՜ դար արդեն) «խավարում» է կոչվում:

Եթե խավարում է՝ թող իր լրի՜վ լինի
Եվ ո՛չ թե մասնակի:
Թող մթընդի այնպե՜ս,
Որ երևան երկնի բոլո՛ր աստղերն անգամ.
Ամեն մեկը՝ մի կին,
Ամեն մեկը՝ աղջիկ,
Որոնց ես շա՜տ վաղուց չեմ նկատում՝
Քո խաբուսիկ սիրո ցոլանքի մեջ:

Թող խավարում լինի լրի՛վ-լրի՛վ-լրի՛վ...

Ու ես լույսն եմ վառում իմ սենյակի,
Միացնում եմ նաև երգասփյուռն էլ իսկույն,
Որ...տառերը սերտեմ նո՛ր մի սիրո,
Օտա՛ր-օտա՛ր-օտա՛ր-օտա՛ր սիրո...

Երկու նռնակ՝ կրծքիդ վրա...
Երանի՜ թե նրանց պայթյունն ինձ սպաներ
Անտառի մեջ՝
Փասիանների ներկայությամբ
Կամ սենյակում՝
Վարագույրի վկայությամբ...

Ու երկու աչք՝ հոնքերիդ տակ
Պատերազմի երկու հրձի՜գ...
Ե՛կ, գրավի՜ր, միացրու քե՛զ.
Ես մի ամբողջ տիրություն եմ անտիրական,
Որ վաղուց է զգում կարիք
Քեզ պես վայրագ ու բարբարոս տիրակալի...

Ու երկու ոտք՝ նազանքիդ տակ,
Մկրատ մի նուրբ, որ կոպտորեն
Կտրատում է թելն ըղձանքիս,
Ինչպես լույսի էլեկտրական լարն են հանում,
Եվ խավարը անհուսության
Ինձ է ներսից շրջապատում...

Եվ զույգ ականջ՝
Ցորենագույն գանգուր մսե
Սևամազի գանգուրիդ տակ անթափանցիկ...
Եվ զո՜ւր մի կանչ.
Դու չե՛ս լսում,
Որովհետև...մտքիս մեջ եմ հետըդ խոսում,
Որովհետև մինչև անգամ...ծանո՜թ չեմ քեզ...

Ու թերևս դու կի՛ն էլ չես,
Այլ գուցե իմ...արգելանո՜ց,
Ուր հասնում են նռնե՜ր վայրի,
Ուր փասիաններն են զբաղվում հրձիգությա՜մբ,
Ուր հրազեն չի արձակում ո՜չ մի որսորդ...

Արգելանո՜ց...արգելանո՜ց:
Ես հասկացա՛,
Բայց...ոտքե՜րըս չեն հասկանում
Եվ, ինքնաշարժ կարկինի պես,
Բնա՜վ կամքըդ չհարցնելով՝
Հետևում են դեռևըս քեզ
Եվ չափում ա՛յն,
Ինչ կոչվում է «անմատչելի»,
Ու ձգվում է
Իմ հիացքից մինչև անծիր հմայքը քո,-
Մի անսահմա՜ն տարածություն,
Որ թերևըս հաղթահարվեր,
Թե աստղային օրացույցով մենք ապրեինք
Կամ թերևըս չլինեինք այսքա՜ն...այսքա՜ն օրինապահ: